काभ्रे, १४ भदौ
शान्ति तथा पुनःनिर्माण मन्त्रालयअन्र्तगत बन्ने जिल्ला शान्ति समिति काभे्रमा एकीकृत माओवादी, नेपाली काँग्रेस र एमालेका कार्यकर्ताबीचमा भागबन्डा भएको छ । समिति निमार्णका लागि दलबाहेक नागरिक समाजका प्रतिनिधि भनी आइतबार जिल्ला विकास समितिको सभाकक्षमा डाकिएको बैठकमा माओवादी, कांग्रेस र एमालेका कार्यकर्ता बाहेक कोही थिएनन् । ठूला तीन दलको निर्णयमा शान्ति प्रर्वद्धनमा योगदान पु¥याएका नागरिक समाज भनी डाकिएकामा तीनै दलका कार्यकर्ता मात्र उपस्थित थिए । तीन दलको निर्णयअनुसार समितिमा राखिनेको नाम सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी शिवराम गेलालले पढेर सुनाएका थिए ।
जसमा नेपाल पत्रकार महासंघको प्रतिनिधिको चयन नेपाली कांग्रेसले गरेको थियो । उद्योग वाणिज्य संघको प्रतिनिधि नेकपा एमाले र मानवअधिकारको प्रतिनिधि एकिकृत नेकपा माओवादीले गरेको थियो । नेपाल पत्रकार महासंघ पेशागत संस्था भएपनि महासंघका अध्यक्षलाई अविश्वास गर्दै कांग्रेस नजिकका व्यक्ति दिनेश लामा, एमालेका तर्फबाट काभ्रे उद्योग वाणिज्य महासंघका तीन कार्यकाल अघिका अध्यक्ष मणिराज कायस्थ र एकीकृत माओवादीका पूर्व जिल्ला सेक्रेटरी रुकु चौलागाईलाई मानवअधिकारको प्रतिनिधिका रुपमा घोषणा गरिएको छ । नेपाल बार एशोसियसनका प्रतिनिधिका रुपमा हालका कार्यसमिति पदाधिकारी नभएर धेरै अगाडीकी जीवना बादेलाई कांगे्रसको सिफारिसमा घोषणा गरिएको छ ।
समितिमा दलको प्रतिनिधि १२ जना र नागरिक समाजका ११ जना गरी २३ जना सदस्य रहने प्रावधान रहेकाले नागरिक समाजका प्रतिनिधि पनि दलले भागभन्डामा परेका हुन् । जनआन्दोलनताका महत्वपूर्ण योगदान पु¥याएका पत्रकार महासंघ, बार एशोसियसन, गैसस महासंघ र मानवअधिकारकर्मी कसैलाई पनि समितिमा राखिएन । प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुधिरकुमार शाहले शान्ति समिति निर्माण भएको घोषणा गर्दा ४० जना पार्टी कार्यकर्ताको मात्र उपस्थिती भएपनि माओवादीका चार जनाले मात्र घोषणाको समर्थन गर्दै ताली बजाएका थिए । समितिमा प्रावधान अनुसार बेपत्ता, मानवअधिकार, भौगोलिक र आदिबासीका तर्फबाट प्रतिनिधित्व गराइएको छैन । सो कार्यक्रममा साना दलले समितिमा प्रतिनिधित्व नगर्ने सार्वजनिक घोषणा गरेर हिडेका थिए भने नागरिक समाज र पत्रकारले अस्वीकार गरी ‘अशान्ती समिति’ भनेका छन् । ‘समिति अस्वीकार्य छ, दलीय बैठकमा पनि जान्नौँ’ नेकपा मालेका रणबहादुर बोहोराले भने । दलका प्रतिनिधि बाहेक नागरिक समाजबाट प्रतिनिधित्व गर्नुपर्नेमा शान्ति प्रर्वद्धनमा योगदान पु¥याएका भन्दै एमालेकी शान्ता न्यौपाने तथा माओवादीकी रुकु चौलागाई परेकी छिन् ।
तीन दलको निर्णयअनुसार शान्ति समिति गठन घोषणा गरिएको सहायक प्रजिअ गेलालले बताए । उनले भने ‘तीन दलले विभिन्न क्षेत्र मिलाएर आयौँ भनेपछि समिति घोषणा गरेका हौँ ।’ दलका खिचातानीका कारण काभे्रका अहिलेसम्म समिति नबनेको हो । हालसम्म ६८ जिल्लामा शान्ति समिति गठन भएको छ ।
दलकै भागबण्डामा द्वन्द्वपीडितबाट आश्विन चौलागाई, सरिता लामा, रञ्जिता लामा र रामचन्द्र सापकोटा, उद्योग बाणिज्य संघबाट मणिराज कायस्थ, जनजातिबाट इन्द्रबहादुर तामाङ र दलितका तर्फबाट लेखराज गजमेर रहेका समितिमा छन् । प्रशासनले शान्ति समिति नभई ‘द्वन्द्वपीडित समिति’ बनाएको मानवअधिकारकर्मी भोजराज तिमल्सिनाले प्रतिक्रिया दिए । ‘यो कार्यकर्ता भर्ती समिति स्वीकार्य छैन, उनले समिति घोषणा कार्यक्रममा भने ।
नाम प्रतिनिधित्व गर्ने संस्था कोटामा पार्ने पार्टी
दिनेश लामा नेपाल पत्रकार महासंघ नेपाली काँग्रेस
जीवना बादे महिला शक्ति नेपाली काँग्रेस
आश्विन चौंलागाईं नेपाल शिक्षक संघ नेपाली काँग्रेस
शान्ता न्यौपाने वन उपभोक्ता महासंघ नेकपा एमाले
मणिराज कायस्थ उद्योग वाणिज्य महासंघ नेकपा एमाले
इन्द्रबहादुर तामाङ जनजाति नेकपा एमाले
रामचन्द्र सापकोटा द्वन्द्व पीडित नेकपा एमाले
रुकु चौंलागाईं मानव अधिकारकर्मी एनेकपा माओवादी
सरिता लामा जेल परेको द्वन्द्व पीडित एनेकपा माओवादी
रन्जिता लामा राज्य पीडित एनेकपा माओवादी
लेखराज गजमेर दलित एनेकपा माओवादी - mechikali